Legnica_Katedra_śś_Piotra_i_Pawła

Nazwa obiektu: Katedra św. Apostołów Piotra i Pawła   

Państwo: Polska 

Województwo: Dolnośląskie  

Powiat: Legnicki   

Gmina: Legnica    

Miejscowość: Legnica   

Ulica: Pl. Katedralny  

Nr posesji: 6 

Nazwa Niemiecka: Die Peter-Paul Kirche 

Adres Niemiecki: Peter-Paul-Platz Liegnitz 

Nr rejestru zabytków: 574/54 z dnia 25.11.1949     

Data Założenia: 1328 – 1378 r. 

Autorzy projektu: 

Budowniczy: 

Styl:    

Pierwszy właściciel:    

Historia chronologicznie: 

1208 r. - wzmiankowany po raz pierwszy jako Kościół parafialny Świętych Piotra i Pawła. 

1328 - 1378 r. - Wzniesiony w obecnej postaci. Budowę jego rozpoczął majster Wiland na mocy umowy, która dotyczyła wystawienia murów i filarów zachodniej części; zakończył budowę (sklepienia) mistrz Klaus Parlirer, czynny w Legnicy w latach 1378-1390.  

XV w. - Wzdłuż naw bocznych wzniesiono szereg kaplic. 

1524 - 1947 r. - Kościół ewangelicki. 

1892 – 1894 r. - Gruntowna przebudowa, zatarła prawie zupełnie (szczególnie od zewnątrz) zabytkowy charakter budowli. 

1961 – 1962 r. – Kościół częściowo zrekonstruowany. 

1992 r. 25 marca - Papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae Populus ustanowił kościół katedrą. 

Architektura: 

Jest to budowla orientowana, murowana z cegły, trzynawowa, pseudobazylikowa, z nieco podwyższoną nawą środkową - Prezbiterium i towarzyszące mu nawy boczne są od wschodu każda z osobna zakończone poligonalnie. Fasadę zachodnią akcentuje tylko jedna wieża, wzniesiona nad nawą północną. Wnętrze nawy głównej i prezbiterium nakrywają sklepienia sieciowe, nawy boczne zaś krzyżowo-żebrowe, wszystkie wsparte na prostokątnych filarach o sfazowanych narożach. Z bogatej niegdyś rzeźby dekoracyjnej zachowały się jedynie dwa kamienne portale. Portal zachodni, dwuprześwitowy, posiada na kolumnie dzielącej - posąg Madonny z Dzieciątkiem, pochodzący z poł. XIV w., oraz portal północny flankowany profilowanymi obramieniami i posągami patronów kościoła. W tympanonie znajduje się płaskorzeźba, przedstawiająca Pokłon Trzech Króli, zwieńczona dekoracyjnym łukiem w ośli grzbiet i baldachimem - dorobionymi w XIX w. Bardzo bogate wyposażenie wnętrza zachowało potężny ołtarz główny z 1769 r., kamienną ambonę z lat 1585-1588 - dzieło Kaspra Bergera. Największą wartość posiada brązowa chrzcielnica, stojąca w prezbiterium, której boki zdobi dwanaście płaskorzeźb ze scenami z życia Chrystusa. Mimo wczesnogotyckiego ornamentu posiada ona jeszcze wiele cech stylu romańskiego. W południowej nawie bocznej zachował się późnogotycki poliptyk z 1498 r. z malowidłami przedstawiającymi sceny z życia św. Anny Samotrzeciej i św. Elżbiety. W kaplicy nawy południowej widnieje całopostaciowy sarkofag księcia Wacława (zm. 1364) i jego żony Anny Cieszyńskiej (zm. 1367); oprócz niego zwraca uwagę nagrobek proboszcza Zygmunta Acze (zm. 1482), wykonany w płaskim reliefie z postacią zmarłego pod baldachimem, oraz szereg epitafiów z XVI w. W kaplicy południowej zachowało się również pięć kamiennych figur gotyckich, pochodzących z ok. 1400 r. W 1972 znaleziono też dwie kamienne rzeźby śś. Piotra i Pawła, pochodzące z końca XIV w., które po konserwacji w latach 1977-1978 wyeksponowano w kościele. 

Dzień dzisiejszy: Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy